KAÇIRDIKLARIMIZ

KAÇIRDIKLARIMIZ

Yaşanmamış Hayata Övgü

(Missing Out )

( In Praise of the Unlived Life)

Adam Phillips

2012

Çeviren: Selin Siral

Metis Yayınları

5. Basım - Ocak 2017

161 sayfa

Çok da bir şey kaçırmamışız.

Ben örneğin bu kitabı bugüne kadar okumayarak çok da bir şey kaçırmamış olduğumu düşündüm. 

Hatta okuduktan sonra "Ne okudum ben şimdi?" dedim. 

Daha önce üzerine hiç düşünmediğim konular hakkında (hüsran, kavrayamamak, yanına kar kalmak, çıkıp gitmek, tatmin, deli rolü) yazar yorumlarını, görüşlerini, aklına takılanları çeşitli edebiyat eserlerinden alıntılar yaparak yazmış.

*

Diyor ki Hüsran Üzerine:

"Şayet birisi sizi tatmin edebiliyorsa, hüsrana da uğratabilir. Sadece tatmin edebilen biri hüsrana uğratabilir sizi." sf.22

"Aşık olduğunuz insan aslında rüyalarınızın erkeği ya da kadınıdır; daha tanışmadan önce onu hayal etmişsinizdir.(...) O kişiyi o denli net bir biçimde ayırt edebilmenizin sebebi onu bir anlamda zaten tanıyor olmanızdır; onu bunca zamandır beklemiş olduğunuz için ezelden beri tanıyormuşsunuz gibi gelir." sf.24

Kavrayamamak Üzerine:

"Kimse bir şeyi -yapılan espriyi, ne dendiğini, neler döndüğünü- kavrayamayan kişi olmak istemez. Kavranamayan şey yine bir arzu nesnesidir. Onu istediğimiz için kavramak isteriz. İstediğimiz, esprinin verdiği hazdır, bu haz esprinin komik gelmemesinden kaynaklanıyor olsa bile. Her koşulda kavramamız gerektiğini düşünürüz." sf.37

"Kavramamak çoğunlukla dışarıda bırakılmak anlamına gelir. Dışında kaldığımız şey kavrayanlardan müteşekkil grup ve kavramanın sağladığı hazdır." sf.37

"Var olan tek fobi kendini bilme fobisidir. (...) Kim olduğumuz her daim ziyadesiyle gözümüzü korkutur." sf.38

Yanına Kar Kalmak Üzerine:

"Size ait olmayan bir şeyi alırsanız ve bu yanınıza kar kalırsa o şeyle ne yapabileceğinizi bulmanız gerekir. Kurallar onları çiğnemek mümkün değilse bir anlam ifade etmez." sf.80

"Searle insanları ulus-devletleri için ölüme yollamanın hükümetlerin yanına 'organize şiddet tekeli' vasıtasıyla kar kaldığını söyler." sf.85

Çıkıp Gitmek Üzerine:

"Okur hep  başka bir yerde olmak, en azından kendi düşüncelerinde kaybolmak ister. Her okumada bir kaçış kipi vardır." sf.96

"Çekip gittiğimizde, sanki çok biliyoruzdur: Kalırsak ne olacağı hakkında, bilebileceğimizden çok daha fazlasını biliyormuş gibi davranırız." sf.99

"Bazen -belki de çoğunlukla- deneyimlediklerimizden ziyade deneyimlemediklerimiz hakkında daha fazla şey bildiğimizi düşünürüz; deneyim yaşamama tecrübesine taktığımız ad 'hüsran'dır." sf.101

"İnsan ancak bir durumdan kurtulamadığı, çıkıp gidemediği takdirde ne olacağını bildiğini düşünüyorsa çıkıp gitmeye kalkışır." sf.105

"Çıkıp gitmek, kalırsak ne olacağı hususunda tahmin yürütmeyi içerir ve bu tahmin neleri kaçıracağımızla ilgili bir hikayedir her zaman." sf.106

"Neden yaşamadığımız olaylar hakkında yaşadıklarımızdan daha fazla şey biliyormuş gibi görünürüz? Çünkü çıkıp gitmeyi sadece bu mümkün kılar." sf.108

Tatmin Üzerine:

"Tatmin gerçekleşmeden önce zihnimizde vuku bulur." sf.115

"Çocuk, karnı acıktığında kendisini tatmin edecek nesnenin kontrolünün onda olmadığını anlamaya başlayınca, buna çare olarak memeyi hayal eder." sf.137

Deli Rolü Üzerine:

"Delilik ve deliymiş gibi davranmak bariz biçimde hüsranla, kavrayamamakla, yanına kar kalmakla ve tatminle ilintilidir." sf.139

"Deli rolü yapmak insanların ilgisini başka türlü çekmekle alakalıdır.(...) Tiyatro deliliğin panzehiri olmuştur." sf.145

"Delilerle ilgili bizi dehşete düşüren şey öngörülemez olmalarıdır." sf.147

Dedim ya, daha önce hiç bu kavramlar üzerine düşünmemiştim. Yazar bunları düşündürmekle kalmayıp bir de garip gureba sorular sormuş:

Örneğin:

"Kavramak bize bir çeşit haz veriyorsa, kavrayamamanın, dışarıda bırakıldığımız ya da hiçbir fikrimizin olmadığı durumların getireceği hazlar nelerdir?" sf.47

"Kitaplar bizim okumamızdan ne öğrenir?" sf.51

"Tatminin ne olduğunu zaten biliyorken, neye benzediğini nasıl keşfedebilirsiniz ki?" sf.117

"Kimse anlamıyorsa delinin sarf ettiği sözler söz müdür?" sf.161

*

Ne bileyim ben?

*

Son olarak kitapta gördüğüm şu şiiri eklemek isterim:

sf.96